Johan Gabriëlse (geboren in 1881) was een Zeeuwse schilder, illustrator en lithograaf. Hij is vooral bekend geworden om zijn schilderijen die hij voor uitgever Wolters in Groningen maakte, die daar vervolgens schoolplaten van maakte. Hij schilderde landschappen in Nederland, maar mocht ook in 1920 naar Nederlands Oost-Indië reizen om daar een serie te maken over de Nederlandse kolonie.
Voor een aardrijkskundelesmethode van Henri Zondervan ‘Europa in woord en beeld’ reisde hij Europa door voor het maken van schilderijen van landschappen. Zo leerden kinderen voor de Tweede Wereldoorlog op school niet alleen hun topografie met bekende plaatsen en streken, maar kregen ze er door schoolplaten ook beeld bij.
De Riviera bij Beaulieu was in die tijd (het schilderij komt uit de periode 1915-1934) voor vrijwel elke Nederlander een onbereikbare vakantiebestemming. En nog steeds staat deze streek bekend als de dure hoek van Frankrijk, waar de jetset zich graag bevindt.
Zijn liefde voor Oost-Indië deed Gabriëlse, nadat zijn kinderen de deur uit waren, met zijn vrouw terugkeren naar de Oost in 1938. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak, konden ze niet meer terug naar Nederland en werd Gabriëlse in een Japans interneringskamp ondergebracht. Daar bleef hij tekenen; vaak schrijnende portretten van medegevangenen. Hij ruilde zelfs zijn schaarse voedsel voor extra papier en tekenmaterialen om te kunnen blijven tekenen. In 1945 stierf hij aan uitputting.
Henri Zondervan, de Joodse aardrijkskundeleraar en auteur van ‘Europa in woord en beeld’ verging het niet beter. Hij weigerde in de oorlog onder te duiken en werd in 1942 afgevoerd naar Auschwitz, waar hij stierf.
Bram kocht de schoolplaat De Riviera bij Beaulieu voor op zijn kantoor aan de universiteit.
Geef een reactie